Treść

Elektrostymulacja

Neuromięśniowa elektrostymulacja [NMES] o odpowiednich parametrach stosowana jest w celu aktywacji mięśni poprzez nienaruszone nerwy obwodowe. W aspekcie pobudzania funkcji mięśni oraz ich reedukacji ogromnie istotna jest właściwość „neuralnej plastyczności" systemu nerwowego. Długotrwały brak funkcjonowania lub odmienne funkcjonowanie mięśni szkieletowych wpływają na ich właściwości.
Elektrostymulacja mięśni prawidłowo unerwionych polega na wywołaniu skurczu mięśnia przez nerw unerwiający dany mięsień lub grupę mięśni. Taka stymulacja oprócz pobudzenia ruchowego powoduje również pobudzenie receptorów czuciowych oraz innych.
Działanie biologiczne elektrostymulacji mięśni ma na celu uwalnianie szkodliwych produktów przemiany materii, udrażnianie naczyń limfatycznych (poprzez skurcz mięśni), pobudzenie wymiany metabolicznej, wzrost aktywności biologicznej komórek, redukcja stwardnień w tkance podskórnej, poprawę krążenia oraz uzyskanie „normalnych" wzorców ruchowych.
Elektrostymulacja mięśni wskazana jest w celu: zmniejszenia napięcia mięśniowego, zapobiegania lub opóźniania zaników mięśniowych, wzmacniania siły mięśniowej, pobudzania kontroli mięśniowej: inicjowanie i pobudzanie skurczu mięśni zahamowanego przez ból lub zabieg chirurgiczny, inicjowanie prawidłowych skurczy (płaskostopie), zwiększenia lokalnego krążenia krwi, zmniejszania obrzęku, zapobiegania zakrzepicy żylnej, utrzymania lub zwiększenia zakresu ruchomości, w terapii nietrzymania moczu a także dla kontroli spastyczności. Powinny być stosowane prądy dwukierunkowe niskiej częstotliwości, prądy średniej częstotliwości falujące, interferencja dwupolowa lub terapia energotonowa.
Założone cele osiąga się poprzez dobranie odpowiednich parametrów prądów (czas impulsu, częstotliwość, natężenie).

Czas zabiegu 15 minut.

Jonoforeza – z lekiem

Jonoforeza jest to zabieg elektroleczniczy polegający na wprowadzeniu do tkanek za pomocą prądu, przez nieuszkodzoną skórę, jonów leków ulegających dysocjacji elektrolitycznej w wodzie. Do jonoforezy można stosować prąd galwaniczny, impulsowy jednokierunkowy niskiej lub średniej częstotliwości. Jony o takim samym ładunku, jak elektroda, po którą się znajdują, zostają odpychane od niej. Zjawisko to powoduje przemieszczanie leków w postaci jonów do skóry.
Czynnikiem leczniczym w jonoforezie są jony dostarczone do organizmu. Jony po wniknięciu do skóry gromadzą się w pobliżu sieci naczyń krwionośnych, następnie zostają wprowadzone do krwioobiegu. Przykładowe zestawienie leków zalecanych do jonoforezy oraz polaryzację elektrody przedstawiono w tabeli poniżej, podając nazwę leku, polaryzację elektrody czynnej oraz wskazania.

Czas trwania zabiegu 15 minut.

Prądy diadynamiczne

Termin prądy diadynamiczne wprowadził francuski lekarz P.Bernard. Czas trwania każdego w kształcie sinusoidy mpulsu wynosi 10ms i jest równy czasowi przerwy. W określaniu typów prądów diadynamicznych przyjęły się skrócone nazwy wywodzące się z języka francuskiego. Dobierając w terapii odpowiednie prądy diadynamiczne konieczne jest kierowanie się ich specyficznymi właściwościami.
Prąd DF(diphase fixe) jest to dwupołówkowo wyprostowany prąd zmienny o częstotliwości 100Hz, ma wysoki komponent galwaniczny, stosuje się go w pierwszej fazie leczenia, w przypadku silnego bólu, dla pacjentów o dużej wrażliwości.
Prąd MF(monophase fixe) jest to jednopołówkowo wyprostowany prąd zmienny o częstotliwości 50Hz. Mimo niskiej komponenty galwanicznej (niższa częstotliwość) powoduje mocniejsze odczucia u pacjenta niż prąd DF i mniejsze zagrożenie występowania pieczenia pod elektrodami.
Prąd CP (courte periode) cechuje się naprzemiennym występowaniem prądu MF i DF, czas trwania każdego z nich wynosi 1 sec. powoduje u pacjentów najbardziej agresywne odczucia ze wszystkich prądów diadynamicznych. Uzyskuje się silne przekrwienie, obniżenie napięcia mięśniowego, zmniejszenie bólu i zwiększenie resorpcji krwiaków i obrzęków.
Prąd LP (longue periode) powstaje przez nałożenie na prąd MF takiego samego prądu, lecz o zmodulowanej amplitudzie i przesuniętego w fazie o 180 stopni, ze spokojnymi zmianami częstotliwości jest odczuwany przez pacjentów jako bardzo przyjemny.
Czas leczenia za pomocą prądów DD wynosi od 3 do 10 minut. Zabieg leczniczy składa się z sekwencji prądów diadynamicznych np.: aplikacja prądem DF trwająca 1-2 minuty, następnie CP od 3 do 7 minut. Jeżeli pacjent jest bardzo wrażliwy lub dolegliwości są bardzo silne, prąd DF łączy się z prądem LP.
    
Efekty prądów diadynamicznych: poprawa krążenia obwodowego, wyeliminowanie stanów zapalnych, zmniejszenie obrzęków, poprawa trofiki tkanek, zmniejszenie napięcia mięśni, złagodzenie dolegliwości bólowych, poprawa ukrwienia i przemiany materii

Wskazania: bóle kręgosłupa, schorzenia reumatyczne, dyskopatie, nerwobóle, np. splotu barkowego, nerwu międzyżebrowego, – czy trójdzielnego, zaburzenia krążenia obwodowego, odmrożenia, zespoły naczyniowe, zapalenia okołostawowe, zaniki mięśni z nieczynności, zespoły korzeniowe, osteoporoza, samorodna sinica kończyn, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, zespół rwy kulszowej i ramiennej, choroba zwyrodnieniowa stawów, bóle migrenowe, stany po urazach stawów i mięśni, obrzęki, bóle mięśni, półpasiec.

Czas trwania zabiegu do 15 minut.

Prad Kotza- Rosyjska stymulacja

Prąd Kotza jest to sinusoidalny prąd zmienny o częstotliwości bazowej 500 Hz zmodulowanej do częstotliwości 50Hz, tzn. 10ms wybuch, 10 ms przerwa między każdym wybuchem, każdy dwufazowy puls trwa 0,4 msec. Prąd zmienny średniej częstotliwości zastał zastosowany po raz pierwszy przez Kotza na początku lat 70. XX wieku do stymulacji mięśni prawidłowo unerwionych, stąd nazwa prądu.
Prąd ten wyzwala silny skurcz mięśnia lub grupy mięśni poprzez aktywację grubych zstępujących włókien nerwowych oraz dzięki zablokowaniu cienkich wstępujących włókien nerwowych ma działanie przeciwbólowe w obszarze stymulacji. Efekt przeciwbólowy nie łączy się z wrażeniami związanymi ze skurczem stymulowanych mięśni. Podstawową zasadę stymulacji zawiera reguła: czas skurczu 10 sec, czas odpoczynku 50 sec, 10 skurczów w czasie stymulacji.
„Rosyjską stymulację” można również stosować w leczeniu urazów tkanek w celu osiągnięcia efektu przeciwbólowego lub przekrwienia. Jeżeli celem zabiegu jest działanie przeciwbólowe należy stosować formułę: czas „on” 12 sec, czas „off” 8 sec., natężenie zwiększane jest do momentu uzyskania słabych skurczów. Poprawę krążenia uzyska się stosując: czas „on”2 sec, czas „off” 2 sec, czas stymulacji 7-10 minut, natężenie zwiększane jest do momentu uzyskania słabych skurczów (zrost kości). Czasy „on” i „off” mogą być nieznacznie dłuższe, jeżeli stymuluje się większą partię mięśni. NMES za pomocą prądu Kotsa może być również stosowana w leczeniu płaskostopia i skolioz (niewielki kąt skrzywienia do 15 stopni, bez rotacji).
Połączenie NMES z innymi metodami leczniczymi, szczególnie z ćwiczeniami leczniczymi zwiększa skuteczność stosowanych metod leczniczych i przyspiesza czas powrotu do zdrowia i sprawności pacjenta.   
Wskazania: zmniejszenie bólu, zaniki mięśniowe z unieruchomienia, trening mięśniowy, modelowanie sylwetki, lipoliza, zmniejszenie cellulitu.

Czas trwania zabiegu do 15 minut.

Prądy TENS

Prąd TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) jest to prąd impulsowy bipolarny o kształcie impulsów prostokątnych symetrycznych lub asymetrycznych oraz o niskiej częstotliwości. Wykorzystywane są głównie do terapii przeciwbólowej w bólu przewlekłym i ostrym oraz do stymulacji mięśni szkieletowych.
Zgodnie z teorią bramki kontrolnej Wall’a i Melzack’a, stymulacja włókien nerwowych średniogrubych hamuje przewodzenie włóknami wolnoprzewodzącymi. Bramkę kontrolną stanowi wspólny układ synaptyczny w rogach tylnych rdzenia kręgowego, który hamuje przewodzenie bólu. Dodatkowym zjawiskiem występującym przy stymulacji metodą TENS jest zwiększenie produkcji endorfin w ośrodkach Centralnego Układu Nerwowego.
Wpływ biologiczny obejmuje: zmniejszenie bólu, usprawnienie krążenia, stymulacja mięśni, stymulacja włókien nerwowych różnej grubości w zależności od zakresu częstotliwości, szerokości impulsu i rodzaju modulacji:
• czas trwania impulsu 50÷100 μs, częstotliwość 50÷150 Hz – hamowanie przewodzenia bólu poprzez mechanizm bramki kontrolnej,
• czas trwania impulsu 100÷300 μs, częstotliwość 1÷10 Hz – stymulacja syntezy endorfin, stymulacja w elektroakupunkturze,
• czas trwania impulsu 200÷300 μs, częstotliwość 5÷50 Hz – stymulacja jednostek neuromotorycznych,
• BURST – silny wpływ przeciwbólowy, zwiększenie produkcji endorfin.
Wskazania: dyskopatie, choroby zwyrodnieniowe stawów, bóle stawów i zespoły bólowe w przebiegu RZS i ZZSK, nerwobóle i zespoły uciskowe, zapalenia okołostawowe, półpasiec, ból pooperacyjny, inne zespoły bólowe, częściowe uszkodzenie włókien nerwowych aferentnych (torowanie), zaniki mięśni z unieruchomienia, przyspieszenie zrostu kostnego, leczenie ran.

Czas trwania zabiegu 15 minut.

Prąd Traberta - Ultra Reiz

Prąd Ultra Reiz (wg Träberta) jest szczególnym przypadkiem prądu impulsowego prostokątnego. Jest to prąd o prostokątnym kształcie i czasie trwania impulsu 2 ms oraz czasie trwania przerwy 5 ms. Parametry te nie podlegają regulacji. Główna wartość terapii za pomocą prądu 2/5 jest związana z typowym ułożeniem elektrod na kręgosłupie (cztery ułożenia wg Traberta) oraz lokalnie
Istota terapii prądem Träberta polega na wprowadzeniu mięśni w drżenie o częstotliwości około 143 Hz. Stymulacja daje efekt delikatnego i bezpiecznego masażu, przenikającego głęboko leżące tkanki. Efekt ten powoduje relaksację mięśni w polu terapeutycznym, zwiększenie ukrwienia tkanek przyśpieszając tym procesy regeneracyjne.
Drugim istotnym działaniem biologicznym prądu wg Traberta jest szybki wpływ analgetyczny, szczególnie na bóle neuralgiczne.
Trzecim efektem biologicznym stymulacji wg Träberta jest obniżenie aktywności układu współczulnego. Wpływ na układ wegetatywny można nasilić poprzez uprzednią stymulację w segmentarną. Główną kategorię zaburzeń leczonych za pomocą terapii segmentarnej stanowią specyficzne zaburzenia narządów, co obejmuje nie tylko funkcjonalne zaburzenia narządów wewnętrznych, ale również segmentarne wzmożenie napięcia mięśniowego, przeczulicę bólową, przeczulicę dotykową, zaburzenia krążenia.
Wskazania: zmiany zwyrodnieniowe w stawach, stany pourazaowe, bóle mięśniowe, zaburzenia wegetatywne, neuralgie, zaburzenia krążenia obwodowego, wzmożenie napięcia mięśniowego.

Czas trwania zabiegu 15 minut.

Prąd interferencyjny

Prąd interferencyjny powstaje w wyniku nakładania się dwóch przebiegów prądu zmiennego sinusoidalnego. Prądy płynące w dwóch kanałach krzyżują się w swoim przebiegu, co skutkuje powstaniem w tkankach wypadkowego prądu zwanego interferencyjnym. Prąd interferencyjny przepływa na pewnej ograniczonej przestrzeni zwanej polem interferencyjnym.
Wpływ biologiczny prądu interferencyjnego działającego głównie na głębiej położone tkanki, zależy od zakresu częstotliwości podstawowej oraz natężenia:
• 5 – 50 Hz – stymulacja pompy mięśniowej, natężenie powyżej progu ruchowego
• 40 – 90 Hz – poprawa krążenia lokalnego, przyspieszenie resorpcji
• 50 – 150 Hz – łagodzenie bólu i relaksacja mięśni
•  90 – 150 Hz – łagodzenie bólu
• 100 – 150 Hz – normalizacja aktywności układu wegetatywnego, natężenie powyżej progu czuciowego
Wskazania: zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa, dyskopatie, choroby zwyrodnieniowe stawów, bóle stawów w przebiegu RZS i ZZSK, nerwobóle i zespoły uciskowe, zapalenia okołostawowe, zespoły naczyniowe,  stany po urazach narządu ruchu, zespoły przebiegające ze wzmożonym napięciem mięśniowym, zaburzenia wegetatywne, obrzęki, wynaczynienia podskórne i śródmięśniowe .

Czas trwania zabiegu 15 minut.

Terapia energotonowa HiTop

Terapia energotonowa (HiToP – High Tone Power Therapy) jest to nowoczesna metoda elektroterapeutyczna oparta o działanie prądów średniej częstotliwości w zakresie od 4096 do 32768 Hz tj. w zakresie tonów wysokich dźwięków słyszalnych dla ludzkiego ucha i dolnego przedziału ultradźwięków. Umożliwia to wzmożenie działania efektów niestymulacyjnych prądu dzięki zastosowaniu dużych dawek do 5000 mW przy niedużych odczuciach badanego i co ważniejszej przy jednoczesnym zmniejszeniu efektów ubocznych. W tej terapii występuje równoczesna zmiana amplitudy i częstotliwości (Simul FAMi-Simultaneous Frequency and Amplitude Modulation) wzdłuż indywidualnie dobranego progu czucia. Drugi tryb działania tego rodzaju terapii - „Simul FAM X” oparty jest na skanowaniu częstotliwości od 4096 – 32768 Hz z częstotliwością w zakresie niskiej od 0,1 do 200 Hz. Ten rodzaj modulacji pozwala na wykorzystanie efektów stymulacyjnych prądów połączonych i ich działaniem niestymulacyjnym.
Terapia energotonowa opiera się na założeniach, że zmianom elektrycznym w tkankach towarzyszą zmiany biochemiczne i odwrotnie. Jej działanie polega na wprowadzeniu energii do ciała, która aktywizuje komórki i witalizuje organizm oraz wywołaniu rezonansu pobudzającego komórki i struktury komórkowe do drgań, co usprawnia procesy metaboliczne i zmniejsza ból. Pole elektryczne działa w tkankach jak biokatalizator, powodując poprawę dyfuzji jonów, dystrybucję mediatorów substancji odżywczych, bólowych oraz szkodliwych produktów przemiany materii, co wpływa na zmniejszenie odczuć bólowych. Zwiększa się rozmiar oraz liczba mitochondriów, przyśpieszają reakcji chemiczne, metabolizm oraz podział komórkowy, co stymuluje naprawcze procesy tkanek.
Tego typu terapię stosuje się głównie w schorzeniach stanów przewlekłych; zmianach zwyrodnieniowych, chorobach reumatycznych oraz w stanach przeciążeniowych i urazowych tkanek miękkich, chorobach organów wewnętrznych, co więcej zwalczania bólu wywołanego tymi stanami. W celu polepszenia ukrwienia tkanek, zwiększeniu przepuszczalności błon biologicznych oraz metabolizmu komórkowego, przyśpieszeniu resorpcji krwiaków, leczeniu nerwobólów, zespołów bólowych kręgosłupa stosuje się działanie stymulujące tkanki pobudliwe w zestawieniu z efektami niestymulacyjnymi. HiToP ma zastosowanie w stymulacji mięśni osłabionych z powodu nieczynności oraz w sportowym trening. Biorąc pod uwagę działanie pobudzające metabolizm komórkowy, czego rezultatem jest spadek poziomu węglowodanów we krwi, terapia energotonowa jest stosowana u pacjentów z cukrzycą typu 2.

Czas trwania zabiegu do 30 minut.